Letterpress is een druktechniek die dateert uit de 15de eeuw en voor meer dan 500 jaar de voornaamste vorm van gedrukte communicatie was. Wat deze techniek zo bijzonder maakt, is dat je de opdruk niet alleen kan zien, maar ook kan voelen. Een gespiegeld reliëf van het ontwerp, ook wel een ‘cliché’ genoemd, wordt in het papier gedrukt en dat tastbaar resultaat is wat letterpress zo uniek maakt.

Voor er zelfs nog maar een druppel inkt op het papier valt, moet de letterpers geprepareerd worden, een proces dat tot wel enkele uren kan duren afhankelijk van de complexiteit van het ontwerp. Zo moet de drukplaat met de uiterste nauwkeurigheid op de pers gemonteerd worden, maar ook de inkt moet worden geroerd en de folie worden geplaatst. Als de pers dan klaar is, gaan de papieren één voor één door de pers onder voortdurend toezicht van de drukker. Als het ontwerp uit twee kleuren bestaat, wordt je kaart kleur per kleur gedrukt. Dat wil zeggen dat elke kaart twee keer door de pers gehaald wordt.

Hoewel letterpress een tijdrovend werkje is, levert het steeds de meest tot de verbeelding sprekende resultaten op. Je voelt het vakmanschap en de artisanale kwaliteit van zodra je een letterpress kaartje in je hand krijgt.

In ons atelier vind je 8 Heidelberg degelpersen uit 1970. Vandaag worden deze persen nog steeds gezien als het ijkpunt voor alle andere drukpersen. Deze letterpers werd gemaakt in West-Duitsland, in de Schnellpressenfabrik AG Heidelberg. De Duitse degelijkheid uit zich vooral in het waaiersysteem waarmee het papier voor de pers wordt gebracht, waardoor een ongeëvenaarde snelheid en precisie verkregen wordt.

Om het karakteristieke reliëf van letterpress extra in de verf te zetten, drukken we meestal op dikker kwaliteitspapier. De Heidelberg pers kan drukken op alle papiersoorten van flinterdun zijdepapier tot karton. Deze machines zijn niet alleen het summum van de letterpress techniek, ze zien er ook super impressionant uit. Pun intended. Met digitale persen kan je immers geen reliëf creëren, met boekdrukpersen uiteraard wel, wat mee het succes van deze revival verklaart.

Foliedruk of hotfoil is een op-en-top ambachtelijke druktechniek die dateert uit de 19de eeuw. Je kan het wat vergelijken met letterpress, aangezien het productieproces min of meer werkt volgens hetzelfde principe: een cliché – een messing template van je ontwerp – wordt op hoge temperatuur in het papier geperst. Alleen wordt er in de plaats van inkt (letterpress) een dunne folielaag gebruikt. Het effect is subliem: je drukwerk krijgt een luxueuze look-and-feel en klassevolle uitstraling.

De meest gekozen foliekleuren zijn goudfolie en zilverfolie. Is foliedruk dan per definitie glanzend? Nee hoor: de kleuren en afwerkingsmogelijkheden zijn onbeperkt. Je kan gaan voor mat, maar er zijn ontelbaar veel opties, van holografische en transparante folie tot laserfolie, metaalfolie en spiegelfolie. We kunnen zelfs foliedruk met letterpress combineren, waardoor drukwerk niet alleen een lust voor het oog is, maar ook heerlijk aanvoelt onder de vingertoppen.

Ook hiervoor gebruiken we de 8 Heidelberg degelpersen uit 1970 in ons atelier. Hét ijkpunt voor alle andere drukpersen, gemaakt met Duitse degelijkheid, die zich vooral uit in een ongeëvenaarde snelheid en precisie.

Bij foliedruk drukken we ook meestal op dikker kwaliteitspapier. De Heidelberg pers kan op alle papiersoorten drukken, van flinterdun zijdepapier tot karton.

Je hebt ze vast wel eens gezien: kaartjes met gekleurde randen. Ze geven je drukwerk een speelse en bijzondere uitstraling. Door creatief gebruik te maken van kleur is dit de perfecte finishing touch voor jouw bijzondere geboortekaartjes of ander gelegenheidsdrukwerk.

Kleur-op-snee of kleur op snede, wat de correcte benaming is, is een veredelingstechniek afkomstig uit het boekbinden. Andere benamingen voor deze techniek zijn bijvoorbeeld ’snede vergulden’ of ’edge coloring’. Met de veredelingstechniek worden snijranden van het drukwerk voorzien van een kleur of folie.

Deze techniek is ontstaan ten tijde van de boekdrukkunst. Boeken waren toen erg kostbaar en door de zijkanten te kleuren werden ze als het ware gecoat. Deze coating zorgde het ervoor dat de pagina’s beschermd werden tegen stof en licht.

Vroeger was het dus heel gewoon en geheel functioneel. Tegenwoordig is het niet minder functioneel, maar wordt het toch vooral gebruikt om een product extra klasse te geven. Zo zijn er metaalfolies ( zoals goud, koper en zilver) die glanzen en kleurfolies die mat lijken. Kleur op snee is echter mogelijk in verscheidene kleurschakeringen. Waar vroeger standaard gebruik werd gemaakt van de populaire goudfolie, is nu bijna elke kleur mogelijk. Fluo, pastel, mat of blinkend, je kan het zo zot niet bedenken. Er zijn ook een reeks metallic kleuren mogelijk, zoals zilver, koper en roségoud of zelfs een holografische folie.

Om de techniek toe te passen worden een aantal exemparen van bijvoorbeeld kaartjes eerst onder hoge druk samengeperst. Vervolgens worden de randen glad geschuurd, waardoor het mogelijk wordt de folie of kleur egaal en met de juiste hechting op het papierblok aan te brengen.